Standpunten
ReclameCode en Ja-Ja Stickers
De retail beweegt van een fysieke naar een meer digitale wereld. Desondanks vraagt het merendeel van de klanten op dit moment nog om papieren reclamefolders. En dat is oké, want het zijn gewenste reclamefolders, die klanten daadwerkelijk gebruiken voor informatie over aanbiedingen en als inspiratie. Zolang reclamefolders daarna via oud-papier worden ingezameld, hergebruikt de industrie dat papier weer en minimaliseren we verspilling met elkaar. Voor ons allemaal is het voornaamste doel om te voorkomen dat ongewenst reclamedrukwerk wordt bezorgd, ervoor te zorgen dat gelezen drukwerk via het oud-papier wordt ingezameld en uiteindelijk weer wordt hergebruikt. De kern van het probleem is niet de folder zelf, maar het niet-scheiden / onvoldoende gescheiden inzamelen van oud-papier op sommige plaatsen in Nederland. Dat vraagt om een gedegen analyse waarom het daar niet zo goed werkt als elders en dan een integrale aanpak van folders, huis-aan-huisbladen, scheidingsregels en inzameldichtheid/frequentie.
1 Burgers / consumenten waarderen folders
- 77% van de Nederlanders die reclamefolders ontvangen, gebruikt de reclamefolders om op de hoogte te zijn van aanbiedingen (Gfk, 2018) Huishoudens besparen daarmee geld. 81% van lezers komt in actie.
- Nederlanders die folders ontvangen, waarderen de folder met een 7.2 (Nielsen, Gfk, DDMA)
- 1 op de 3 mensen leest een digitale folder tegen 96% van Nederlanders die wel eens een papieren folder leest (Gfk, 2018).
- Bereik online reclamefolder is lager dan papier doordat online selectiever gelezen wordt. Wel relatief jonger en hoger opgeleid publiek (Kantar, 2016).
- Gemiddeld is 29% van alle retailomzet (grootwinkelbedrijf en mkb) is verbonden met de folder (Nielsen, Gfk, DDMA); Retailomzet is € 105 miljard per jaar.
2 Folders en huis-aan-huisbladen – mits goed gescheiden en ingezameld – zijn een goed voorbeeld van circulariteit
- 86% van het op de markt gebrachte papier en karton in Nederland wordt ingezameld én hergebruikt (cijfers Papier Recycling Nederland). Niet-gescheiden inzameling / nascheiding voor papier werkt niet. Dan is oudpapier té nat en vervuild om te kunnen recyclen.
- In 2015 was dat percentage bij huishoudens in Amsterdam 38%, Rotterdam 26%, Den Haag 36% en Utrecht 48% (rapport gemeente Amsterdam).
- Reclamefolders bestaan voor meer dan 80% uit gerecycled papier. De noodzakelijke nieuwe vezels worden aan de kringloop toegevoegd door gebruik van afval uit de productie van hout voor de meubel- en bouwindustrie uit duurzaam beheerde bossen. Maar een vezel gaat minimaal 7 keer mee.
3 Op de meeste plaatsen en voor de meeste huishoudens werkt het huidige systeem
- Huishoudens die aangegeven folders te willen ontvangen, ontvangen gemiddeld 32 folders per week (dalende trend); op dit moment 33 kilo reclamedrukwerk per jaar. Dat was in 2008 nog 39 kilo; een daling van 15% (Milieu Centraal). De huis-aan-huiskrant zorgt daarnaast voor 36 kilo papier per huishouden per jaar (Milieu Centraal).
- Minimaal 26% van alle Nederlanders heeft nee/ja- of nee/nee-sticker geplakt (mailDB); jaarlijks worden stickers meegeseald, én ze zijn gratis af te halen bij gemeenteloketten. In eerder genoemde grote steden zijn doorgaans méér stickers geplakt (>40%)
- Zelfs bij de huidige lage papierprijs draaien de meeste gemeenten een plus op de opbrengst (contractprijs) minus inzakelkosten.
- Klachten die binnenkomen bij de Stichting Reclame Code worden adequaat opgelost. Aanspreken / Naming/shaming helpt. Deze laagdrempelige handhaving wordt bekostigd door adverteerders, verspreiders, drukkers en kost gemeenten niets.
- Er is een groeiend aantal gemeenten die dit onderkent en aangeven dat het huidige systeem prima voldoet: Westland, Ede, Amstelveen, Almere, Alkmaar, Hellevoetsluis, Den Bosch, Apeldoorn, Barneveld, Deventer, Breda, Purmerend, Beverwijk.
4 Er is een aantal gemeenten dat zelf nu een eigen lokaal ja-systeem invoert
- Amsterdam heeft een systeem waarbij een ja-sticker moet worden geplakt om nog folders te kunnen ontvangen. Een lege brievenbus betekent daar ‘wel huis aan huisbladen’. Haarlem volgde het Amsterdamse systeem per 1/1. Recente ervaring Amsterdam is dat een daling van het aantal papiergebruik geenszins gegarandeerd is vanwege het "waterbed-effect" (verspreiding van Huis-Aan-Huisbladen die dikker worden en er komen er meer van).
- Utrecht heeft een systeem waarbij een ja-sticker moet worden geplakt om nog folders en/of huis-aan-huisbladen te kunnen ontvangen. Een lege brievenbus betekent daar ‘niets’. Tilburg volgt het Utrechtse systeem per 1/1.
- De overgangstermijn (tussen gemeentebesluit en invoering) is in de regel veel te kort. Burgers tijdig informeren en vragen om ja-stickers te plakken is één, maar het aanpassen van contracten met bezorgers, folder-uitleverpunten, wijzigen bezorgroutes, aanpassen contracten met adverteerders vergt een veel langere voorbereidingstijd, die niet wordt gegeven met daardoor enorme omschakelkosten als gevolg
- In gemeentes die ‘om’ gaan zien we dat na de korte omschakeltijd dat gemiddeld 25-30% van alle brievenbussen van burgers beplakt worden met een ja-sticker
- Deze gemeenten betalen zelf voor handhaving
Retailers willen te allen tijde relevant zijn voor hun klanten. De retail is op weg van aanbodgerichte, papieren folders, met daar bovenop digitale middelen, naar een wereld waarin retailers nog meer vraaggestuurd, digitaal en mobiel communiceren met klanten, met papier als toegevoegde optie. Dat proces is te vergelijken met de omschakeling van cash naar pinnen, waar de omschakeling al langer bezig is. Het is een kwestie van verleiden, voorlichten, stimuleren en waar mogelijk versnellen. Gaan we met elkaar té snel voor de klant of gaan we zaken verbieden, dan raken we groepen klanten kwijt, en daarmee verliest de retail omzet, raken klanten hun folders/kortingen kwijt en lokale partijen mogelijk kiezers. Dit is niet wat retailers willen: wij willen relevant blijven voor heel Nederland. Voor kleinere retailers die geen grote budgetten hebben voor online marketing, de aankoop van databestanden en privacy compliancy, vormen reclamefolders vaak de enige manier om lokaal zichtbaar te zijn.