Blogs

Acute stop zet hele handelsecosysteem stil en op scherp

De detailhandel onderneemt op het scheidsvlak met de consument. Maar doordat dat nauwelijks meer mag, stopt een heel ecosysteem. Dat voelt als een ongeluk op de snelweg: voorin botst het op elkaar, alles daarna staat stil, maar achteraan is er misschien nog een afrit en er is mogelijk de vluchtstrook. Hoe kom je eruit?

De detailhandel onderneemt op het scheidsvlak met de consument. We hebben in heel 2020 in Nederland laten zien dat dit coronaproof kan en o.a. ons ziekteverzuim laat zien dat besmetting op onze doorstroomlocaties niet echt plaatsvindt. Tot zover het goede nieuws.

We moesten echter dicht in december 2020 omdat de publieke ruimte vóór onze winkels net voor de feestdagen in enkele grote stadscentra door groepen mensen werd gebruikt als ontmoetingscentrum. Alle impulsen om elkaar te ontmoeten moesten echter verdwijnen; de overheid zet de wereld stil. De gevolgen zijn enorm, omdat niet alleen de winkels dicht zijn, maar ook de tussenhandelaren, vervoerders, distributiecentra, fabrikanten, leveranciers van grondstoffen; een heel ecosysteem komt tot stilstand.

Omdat winkels in logistiek opzicht hun bevoorrading zo regelen dat we continu bevoorraad worden (in een lege winkel verkoop je immers niks), loopt de goederenstroom nog steeds door. Goederen zijn weken en maanden geleden besteld of er is sprake van een continu bestel- en leverproces volgens raamafsrpaken. Die keten komt nu acuut tot stilstand en het geld is er daarom niet om de rekeningen te betalen van degenen die 'achter' je staan, en degenen die daarachter staan.

Grotere winkels krijgen tot nu toe alleen een NOW-vergoeding om personeel door te betalen. We maken ons als RND met VNO-NCW en collega's hard voor een tegemoetkoming vaste lasten voor alle winkelbedrijven én een voorraadvergoeding voor af te schrijven voorraden voor alle winkelbedrijven. Help je alle winkelbedrijven vooraan in de keten, dan help je de hele keten, en anders maar een deel.

Internethandel lost een deel van de logistieke en financiële uitdaging op. Met internethandel wordt doorgaans namelijk minder winst gemaakt dan in winkels. Dus het geld wat overblijft nadat mensen, fabrikanten, huur én bezorgers zijn betaald, is te weinig om de kosten van overhead van de hele operatie te betalen. Laat staan de huur van lege winkels en de voorraden van die winkels. EN ook niet het inkomen van de ondernemer (normaal de winst) of dividend e.d.

Daarom kan click & collect / een afhaalloket daar een beetje / soms iets meer écht helpen, afhankelijk van wat voor een soort winkel. Voor winkels met wat duurdere, volumineuze kapitaalgoederen, waar je maar 1-2 items besteld, aan randen van kernwinkelgebieden of de periferie werkt het beter dan voor discounters waar je normaal veel meer dingen tegelijkertijd koopt in stadscentra. Overal in Europa mag click & collect en werkt het gedoseerd, veilig en contactloos. Het enige wat je nodig hebt, is een afsrpakenbriefje met een plaats/tijdstip en iets van een item erop. Immers, als je het goed plant, kom je bijna niemand tegen als je in je eentje op een afgesproken plaats en tijdstip even één pakketje ophaalt. Maar premier Rutte wil er nog niet aan. Dat gaat Hoekstra dan nog meer kosten én kost straks méér ondernemers de kop. Je ziet overigens dat allerlei zelfstandige ondernemers het gewoon doen en de boa's niet ingrijpen.

En dan komt er wellicht nog een avondklok bij. De winkels zijn weliswaar al dicht en zijn - op supermarkten na - niet open na 20 uur. Maar onze logistieke medewerkers en onze helpdeskmedewerkers, vulploegmedewerkers, onze bezorgdiensten én bijvoorbeeld bewakers werken wél nog na 20 uur! Net als politie, (nacht)zorg en vele anderen blijft het noodzakelijk voor hen om na 20 uur te kunnen reizen en werken. Dit alles laat zien wat voor een complex en mooi ecosysteem de (detail)handel is, waar één besluit gevolgen heeft voor de hele keten en álles acuut stopt.

Dat voelt als een ongeluk op de snelweg: voorin botst het op elkaar (ruzie over rekeningen, huur en orders), alles daarna staat langszaamaan stil, maar achteraan is er misschien nog een afrit en er is mogelijk de vluchtstrook. Producenten stoppen immers niet, maar blijven leveren aan bijvoorbeeld webshops, die eigenlijk beter de voorraden van hun collega's kunnen overnemen, maar daar niet uitkomen. Immers, ze willen trouw blijven aan hun fabrikanten, en winkeliers kunnen het zich niet veroorloven om gigantisch af te schrijven op ingekochte voorraden. En de consument pot ondertussen z'n geld op nu de spaarqoute toeneemt van normaal zo'n 2% naar 9%!

Hoe kom je eruit?

Omdat het hele ecosysteem tot stilstand komt en - als je nu niet uitkijkt - een hele dominoreeks aan omvallende bedrijven als gevolg heeft, onze oproep:

  1. geef de (detail)handel een perspectief en een datum in februari om weer te kúnnen starten. Opstarten van dit logistieke en financiële ecosysteem is namelijk nóg moeilijker nog dan het sluiten ervan, maar hebben wel een richtdatum nodig. Dat basisscholen eerst open moeten, snappen we. Maar zet daarna de handel open. Omdat het contactloos gebeurt op een doorstroomlocatie. Corona waart - verdrietig genoeg - op scholen rond, maar niet in de winkels. En de decembermaand is voorbij: mensen komen echt weer in hun eentje. Maak de afspraak: "Kom alleen"
  2. Sta z.s.m. click en collect toe, omdat dit iets van ruimte biedt om op een superveilige, contactloze manier bestaande winkelvoorraden te kunnen verkopen. Je zet als het ware gedoseerd de vluchtstrook open aan het begin van de opstopping;
  3. Zet financiële middelen in om de hele detailhandel te helpen, en niet alleen de kleineren. Deze noodstop treft iedereen even midschaaps. Compenseer voor vaste lasten zoals huur (een TVL met betere percentages en geen grenzen), en zorg ervoor dat de bestaande voorraad tijdelijk gefinancierd kan worden (en schrijf een deel af en betaal dat). Dan help je als kabinet het hele ecosysteem erachter namelijk. En compenseer daarnaast iedereen voor personeelskosten: NOW werkt nog beter met de oudere percentages, maar het helpt wel. De middelen om vooraad af te boeken, de voorraad tijdelijk te financeren (of borgstelling daarvoor) en de huur en andere kosten te betalen, zijn ontoereikend. En er zijn wetteljke bobbels: grote bedrijven zijn in Nederland wettelijk verplicht om mkb-toeleveranciers in 60 dagen te betalen. Hoe dan? Waarvan dan? Van onze omzet is 58% gemiddeld voor de inkoop van goederen, 17% zijn personeelskosten, 9% huisvestingskosten, 12% overige kosten en 3,6% is het bruto bedrijfsresultaat ("winst"). ALs we alleen de personeelskosten krijgen vergoed, houd het snel op.

En ontzie bij een mogelijke avondklok onze logistieke medewerkers, vakkenvullers, bezorgers, helpdeskmedewerkers en bewakers.